Powstanie Wielkopolskie

Powstanie Wielkopolskie wybuchło w Poznaniu w dniu 27.12.1918r. w reakcji na demonstracje Niemców sprzeciwiających się wizycie Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. Było to jedno z trzech/oprócz Powstania Wielkopolskiego z 1806r. i III Powstania Śląskiego/ zwycięskich powstań w dziejach Polski. Zakończone w dniu 16.02.1919r. pokojem w Trewirze .

W dniu 24.03.2005r. zmarł ostatni Powstaniec – por. Jan Rzepa.

Wielkopolski Krzyż Powstańczy został ustanowiony dekretem Rady Państwa z dnia 01.02.1957r. Autorami są: Jerzy Drygas i Eugeniusz Rosik.

W opracowaniu Galerii posłużyłem się materiałami uzyskanymi w Archiwum Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Odznaka Pamiątkowa Wojsk Wielkopolskich

Według opisu na Patencie przyznającym prawo jej noszenia, przedstawia ona symbolicznie

„tradycyjną walkę polskości z krzyżacką butą, barbarzyństwem i przewrotnością w postaci krzyża ośmiokończastego, używanego przez krzyżaków a przekreślonego Bolesławowym Szczerbcem nawpół dobytym z pochwy na znak ustawicznej czujności i gorliwości do walki w obronie Niepodległości Ojczyzny. Zawieszone na ramieniu krzyża zerwane kajdany oznaczają skruszone pęta niewoli.Na znak samodzielności formacji Wojsk Wielkopolskich w okresie 27.grudnia 1918r. do 21.sierpnia 1919r. jest pochwa przepasana wstęgą o barwach narodowych i ozdobiona monogramem z liter W.W.( Wojska Wielkopolskie).

Odznaka zatwierdzona została Rozporządzeniem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 14 marca 1920r.

Powstańcy w Koszalinie 1974r.

Na spotkaniu z władzami i rodzinami.

Powstańcy 1974

Na uroczystości w dniu 22.07.1974r.

  Ppor. Jan BAZYLI – Powstaniec Wielkopolski –

-w opracowaniu_

Pochowany: Kwatera: G-7, rząd 7, grób 6.

Ppor.Alfons Bielawowski- Powstaniec Wielkopolski i Śląski

Pochodzi z Koźmina – w szkole podstawowej trafia na nauczyciela „polakożercę” wsławionego niechlubnie we Wrześni, Za postawę patriotyczną swoją i ojca jest wielokrotnie karany chłostą, W 1918r. walczy w Powstaniu Wielkopolskim , a następnie w III Powstaniu Śląskim, po wojnie uzupełnia wykształcenie i w 1927. rozpoczyna pracę w sądownictwie poznańskim, W 1939r. broni Warszawy, w niewoli pracuje przymusowo w Gnieźnie, Po wyzwoleniu wraca do sądownictwa, W Koszalinie od 1945r. Organizator sądownictwa i prokuratur regionu koszalińskiego –  do emerytury księgowy Sądu Wojewódzkiego.

Zasłużony działacz  społeczny szczególnie w zakresie ukochanego pszczelarstwa

Odznaczenia: Medal”Polska swemu Obrońcy – za wojnę 1918-1921″/1928/,Medal za długoletnią służbę w sądownictwie / 1938 i 1939r/, Srebrny Krzyż Zasługi/1946/, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1957/, Śląski Krzyż Powstańczy/1962/, Odznaka Grunwaldzka/1962/, Medal Zwycięstwa i Wolności/1965/,Krzyż Kawalerski OOP/1964/, Odznaka Honorowa „Za zasługi dla województwa koszalińskiego”

/1967/, Awans do stopnia podporucznika WP/1971/, Medal „Za zasługi dla Koszalina/1973/, Odznaki resortowe.

Pochowany: Kwatera G-2, rząd 12, grób 5.

Ppor. Józef Cebulak – Powstaniec Wielkopolski – Weteran 1920
Ostrowianin,Żołnierz I Wojny w okresie 14.06.1918r. do 11.11.1918r.,uczestnik buntów w wojsku kajzerowskim, zbiegł do Polski, Od 15.12.1918r. powstaniec Wielkopolski- oswobadzał z Gen.Józefem Dowbór-Muśnickim m.in. Krotoszyn,Kępno,Ostrów,Leszno. Bronił Warszawy w 1919r. w ramach 17 Pułku Artylerii,podoficer zawodowy -artylerzysta macierzystego 17 Pułku , Obrońca Warszawy w 1939r. – tu był dowódcą plutonu w stopniu ogniomistrza, po kapitulacji w niewoli hitlerowskiej – jeniec wojenny w Szubinie . W Koszalinie od 5.07.1945r. – pracował m.in. w MO a potem do emerytury/1965r./ w ARGEDZIE jako st.towaroznawca, działacz ZBoWiD, miejsce na cmentarzu wybrał sam.Odznaczenia: Krzyż Kawalerski OOP-1964, Brązowy Krzyż Zasługi,Wielkopolski Krzyż Powstańczy-1958,Medal za Warszawę-1959, Medal Zwycięstwa i Wolności-1964,Br.Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”-1973, Medal „Za wojnę 1918/1919″,Odznaka Grunwaldzka-1958,Odznaka honorowa”Za Zasługi w Rozwoju Woj.Koszalińskiego”-1967, Odznaka „Za zasługi dla M.Koszalina”-1970.Pochowany z żoną Martą: Kwatera G-2, rząd 2 , grób 32 .
Ppor. Bolesław Ciążyński – Powstaniec Wielkopolski

– ur.04.06.1895r. w Dochanowie pow. Żnin, w 1915r. wcielony do armii niemieckiej, walczył we Francji i Rosji,

– zm.13.07.1984r.

w opracowaniu-

mieszkał w Skibnie

Odznaczenia:

Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/.

Pochowany: Cmentarz w Sianowie

Ppor.Edmund Ciążyński – Powstaniec Wielkopolski
Urodzony 1.03.1894r. w Dochanowie pow. Żnin, zm.8.07.1977r.mieszkał w Koszalinie,Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/Pochowany: Kwatera P-18. Ekshumowany na Cmentarz w Straszynie k.Gdańska gdzie spoczął z żoną.
Marian Cieślak – Powstaniec Wielkopolski

w opracowaniu-

Organizator Koła Związku Powstańców Wielkopolskich w Koszalinie.

Pochowany: Kwatera P-1, rząd 13, grób 7

Ppor. Czesław Dropikowski – Powstaniec Wielkopolski – Weteran 1920
Przed I Wojną – harcerz, w 1917r. powołany do armii pruskiej na frocie zachodnim skąd zbiegł,Walczył w Poznaniu potem pod Zbąszyniem, Kopanicą i Pniewami o Kamionną , Z Gen. Dowbór-Muśnickim bronił Warszawy, po wojnie przez dwadzieścia lat pracował w Zarządzie Miasta Poznania , Zmobilizowany został w sierpniu 1939r. i ramach Obrony Narodowej , dostał się do niewoli w rejonie Włodawy,w dniu 13 grudnia 1939r. wywieziony do obozu Lager Glowno, a potem Generalnej Guberni, Po II wojnie pracował w Banku Emisyjnym w Częstochowie, później wyjechał do Milicza, w 1949r. zamieszkał w Koszalinie, podjął pracę w MO, potem w Gminnej Spółdzielni, i dalej w PZZ skąd odszedł na emeryturę. Członek Komisji Socjalnej Oddziału ZBoWiD, opiekun społeczny ADM. Odznaczenia:  Wielkopolski Krzyż Powstańczy -1957,, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1966, Odznaka Honorowa ” Za zasługi dla województwa”-1969, Odznaka Grunwaldzka-1958, Odznaka „Za zasługi dla Koszalina-1970, Pochowany z żoną Jadwigą: Kwatera R-11, rząd 16, grób 5 , ur. 28.06.1899r. zm. 11.09.1974r.
Ppor. Feliks Dziurla – Powstaniec Wielkopolski

Żołnierz Kompanii Nowy Tomyśl – Pluton karabinów maszynowych, Kapral w czasie powstania,

Odznaczenia: Krzyż Walecznych, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/,

Pochowany z żoną Heleną: Kwatera P-6, rząd -11, grób- 6

Feliks Dziurla ur. 03.09.1897, zm. 14.03.1987

Ppor. Wincenty Frąckowiak – Powstaniec Wielkopolski
W okresie od 22.01.1917r. do 27.12.1918r. służył w armii pruskiej – skąd zbiegł. W Powstaniu brał udział w okresie 27.12.1918r. do 21.07.1921r. Walczył m.in. pod Rynarzewem, Kcynią i Szubinem w 4 Pułku Piechoty Wielkopolskiej. Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1957/, Krzyż Kawalerski O.O.P./1968/,Pochowany z żoną Emilią: Kwatera R-14,rząd 3, miejsce 12-13.
Ppor. Franciszek Gabrysiak – Powstaniec Wielkopolski
Powołany został do armii pruskiej w dniu 13.11.1917r. W Powstaniu  od dnia27.12.1918r. jako ochotnik w Straży Ludowej w Książu – organizował 3. Kompanię Śremską. Został tu dowódcą plutonu i walczył pod Śremem,Rawiczem, Miejską Górką, Sarnową. Po Powstaniu pozostał w wojsku jako podoficer zawodowy – służył w Wilnie i Grodnie, żołnierz Wojny Obronnej 1939r. – starszy sierżant i został ranny w bitwie pod Piotrkowem Trybunalskim,  W czasie wojny pracował w Poznaniu na Zamku- zatrzymywany wielokrotnie przez Gestapo. W 1945r. udział w walce o Cytadelę w Poznaniu. Po wojnie wyjechał na Ziemie Odzyskane do Koszalina jako członek Grupy Operacyjnej Ministerstwa Aprowizacji i Handlu, Od 1 sierpnia 1946 był inspektorem Oddziału Kontroli UW w Szczecinie. W Koszalinie był m.in. Prezesem PSS Społem w okresie 1947-1949. Organizował Związek Powstańców Wielkopolskich na Pomorzu – został Komendantem Weteranów Wielkopolskich.Odznaczenia: Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały, Brązowy Krzyż Zasługi/1948/, Medal Zwycięstwa i Wolności/1959/,Odznaka Grunwaldzka/1959/, Odznaka za Rany, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1965/, Krzyż Oficerski OOP, Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju Woj.Koszalińskiego/1970. Awans do stopnia podporucznika WP/1971.Pochowany z żoną Antoniną:Kwatera R-24, rząd 2, grób 31-32UWAGA: W dniu 29.12.2014r. na uroczystości na Cmentarzu – Córka przekazała kompletny mundur Powstańca na rzecz Muzeum Koszlińskiego.
Ppor. Helena Ginter – Powstaniec Wielkopolski

– w opracowaniu-

Pochowana: Kwatera 53-57,rząd 22, grób 2

 

Władysław Graczyk

Powstaniec Wielkopolski

-w opracowaniu-

Pochowany: Kwatera 45-53,rząd 20, grób 25.

Ppor. Marcin Grotowski – Powstaniec Wielkopolski

– w opracowaniu –

Pochowany: Kwatera G-K, rząd 1A, grób 8

 

Edward Grzechowiak – Powstaniec Wielkop. -Weteran 1920
Powstaniec Wielkopolski – wraz z ojcem i rodzeństwem walczył w I Batalionie Kcyńskim, W 1919r. żołnierz Armii Hallera, ciężko ranny w walkach z Tuchaczewskim, W czasie II wojny ukrywał się przed hitlerowcami, W 1945r. wyjechał za starszym bratem do Koszalina,Pochowany z żoną Katarzyną : Kwatera R-8, rząd 6, grób 11-12
Stanisław i Władysława Grzechowiak – Powstańcy Wielkopolscy
Pochodzili z miejscowości Huby koło Kcyni, Ojciec Józef i jego trzej synowie i córka walczyli w Powstaniu Wielkopolskim w I Kompanii Batalionu Kcyńskiego, Władysława była pielęgniarką w szpitalu powstańczym nr 3 w okresie od 1.01.1919 do 15.04.1919r. m.in. transportowała rannych do szpitali w Gnieźnie i Poznaniu. Stanisław był organizatorem i dowódcą plutonu w Miastowicach, w Dziewierzewie, Ruścu. Walczył o Szubin, Gromadne, Szczepice. Po Powstaniu zamieszkali w Poznaniu, Po II wojnie Stanisław wszedł w skład ekipy Wojewody Borkowicza i Dobrzyckiego – organizatorów administracji polskiej na Pomorzu Zachodnim. Pracował w Koszalinie i Szczecinie, Organizował w 1950r. nowo utworzony urząd wojewódzki w Koszalinie – Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej,zmarł w Koszalinie,Pochowani: Kwatera 53-57, rząd 7, grób 7-8Nagrobek ufundowany przez Stowarzyszenie „Wiara Lecha” w 2013r. 
Edmund Grześkowiak – Powstaniec Wielkopolski
Notka w opracowaniu.Pochowany: Kwatera 53-57b, rząd 6, grób 10
Ppor.Marian Grześkowiak – Powstaniec Wielkopolski
Żołnierz armii kajzerowskiej, zdezerterował i walczył w Powstaniu Wielkopolskim od pierwszych dni, Walczył w Poznaniu na Łazarzu i Górczynie, po powstaniu walczył u Gen. Józefa Hallera we Lwowie, otrzymał dyplom od biskupa Jałbrzykowskiego, potem służba wartownicza, po powrocie do Poznania podjął pracę na poczcie, W 1939r. bronił Warszawy, Po wojnie wrócił na pocztę i pracował do emerytury w 1961r. Od 1.10.1946r. członek Związku Powstańców Wlkp. , Następnie zamieszkał w Obornikach Wlkp.,W 1977r. przyjechał do córki do Koszalina, Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy /1957/, Medal za Warszawę 1939-1945/ 1965/, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski /1969/. Pochowany z żoną Heleną :Kwatera R-14, rząd 2, grób 4.
Walenty Gulczyński – Powstaniec Wielkopolski

-notka w opracowaniu-

Pochowany: z żoną Pelagią – Kwatera R-6, rząd 2, grób 109.

Ppor. Franciszek JANUS – Powstaniec Wielkopolski

W 1918r. powołany do Armii Niemieckiej – do 15 grudnia. W dniu 31.12.1918r. wstąpił do Kompanii Powstańczej w Mogilnie – rozbrajał Niemców w Mogilnie, Pakości, Inowrocławiu i Łabiszynie. Po Powstaniu służba w 55. Pułku Piechoty w Poznaniu – do 1922r. W latach 1923-1928 prowadził sklep spożywczy w Mogilnie. Następnie pracował jako kierowca autobusu w Gnieźnieńskiej Spółdzielni Autobusowej w Gnieźnie. W listopadzie 1939 zostaje wywieziony do obozu pracy w Bernau – w 1941r. wraca do Gniezna i dalej pracuje jako kierowca. W maju1945r. osiedla się w Koszalinie i podejmuje pracę w Prezydium WRN. Od 1952r. pracuje w Przedsiębiorstwie Hurtu Spożywczego.

Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1973/, Krzyż Kawalerski OOP/1973/, Odznaka Pamiątkowa Wojsk Wielkopolskich/1966/.
Pochowany: Kwatera PiR , rząd 2. grób 28

Ppor. Stanisław Jędrysiak – Powstaniec Wielkopolski

– w opracowaniu –

Pochowany: Kwatera: P-21, rząd 9, grób 21

 

Tomasz Koczorowski – Powstaniec Wielkopolski
W opracowaniuPochowany: Kwatera R-13, rząd 6, grób 2
Ppor. Bolesław Kowalski-Powstaniec Wielkopolski, Powstaniec Warszawski

Urodził się w Cepnie pow. Chełmno, w latach 1914-1917 uczył się zawodu modelarza-formierza metalowego, uczęszczał do Szkoły Budowy Maszyn w Grudziądzu. W 1917r. powołany został do służby wojskowej w armii niemieckiej – w sierpniu tegoż roku zdezerterował z wojska. Udał się do Poznania , gdzie związał się z Ruchem Niepodległościowym. W lipcu 1918r. został delegatem Rady Robotniczej Wojskowej w Grudziądzu , członek ruchu oporu Frontu Pomorskiego. Od 17 grudnia 1918 udział w Powstaniu Wielkopolskim – walczył w Poznaniu, Gnieźnie, Nakle , Inowrocławiu i  Gniewkowie w zgrupowaniu „Czarnego” , a następnie w Toruńskim Pułku Strzelców. Po powstaniu służył w Pułku Piechoty w Gnieźnie. W latach 1921- 1933 służba celna w Wieluniu, Działdowie, Augustowie. Od 1937r. w służbie wojskowej, uczestnik Wojny Obronnej w Grudziądzu ,obronie Warszawy, Brześcia. Poszukiwany przez Niemców ukrywał się w Warszawie. W 1943 wstąpił do Armii Ludowej do Oddziału „Jura”. W 1944r. wrócił do Warszawy i wstąpił do AK. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim jako dowódca oddziału szturmowego, ps. „Gołąb” w Obwodzie Radwan w Śródmieściu, następnie w kompanii rezerwowo-wartowniczej zgrupowania „Chrobry II”. Z dniem 30.09.1944 rozkazem nr 55 Komendy Okręgu AK Warszawa awansowany do stopnia starszego sierżanta. Po upadku Powstania w obozach jenieckich – Lamsdorf na Śląsku, a potem Stalag VII A w Moosburg w Bawarii. Po wyzwoleniu obozu w kompaniach wartowniczych. 13.10.1946r. powrócił do Polski. Najpierw w Łodzi, a od 1950r. w Koszalinie. Podjął pracę w Przedsiębiorstwie Obrotu Surowcami Skórzanymi, aktywny członek ZBoWiD.

Odznaczenia:Krzyż Niepodległości/1920/, Krzyż Walecznych /1920/, Medal Niepodległości/1920/,

Krzyż Partyzancki/1946/, Odznaka Grunwaldzka/1946/, Odznaka Frontu Pomorskiego, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1974/, Odznaka Przodownika Pracy II klasy.

-notka na podstawie biogramu B.Wolfa-

Pochowany z żoną: Kwatera R-17, rząd 14, grób 25.

 

Ppor. Władysław Krysik – Powstaniec Wielkopolski

W Powstaniu od 27.12.1918 do 2.02.1921. w II Kompanii Gnieźnieńskiej pod Zdziechowem , Nakłem i Szubinem. Po zwolnieniu z wojska wyjeżdża do pracy we Francji – do górnictwa. Wraca do Gniezna w 1938r.

We wrześniu 1939 zmobilizowany do macierzystej jednostki wojskowej  i walczy z nią pod Kutnem i Sochaczewem i tu po kapitulacji trafia do niewoli, ale w dniu 10.10.1939r. zwolniony. Wywieziony na roboty do w Pabianicach.
W Koszalinie od 1945r. Początkowo pracował jako kierownik  cmentarza, W latach 1948 do 1952 prowadził gospodarstwo rolne w Bielicach. W latach 1953 – 1962 pracował w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji na oczyszczalni w Jamnie, następnie w Pogotowiu Ratunkowym.

Odznaczenia:Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1972/.

Pochowany Kwatera G-2, rząd 13, grób 14.

Ppor. Kuchowicz Antoni -Powstaniec Wielkopolski

W Powstaniu od 28.12.1918r. w składzie Kompanii Gnieźnieńskiej. Walczył pod Zdziechową gdzie wzięto do niewoli cały batalion Grenschutzu, pod Szubinem, Rynarzewem, Bydgoszczą, zdobywał Inowrocław – tu był ranny w klatkę piersiową i szczękę

Udział w Kamapnii Wrześniowej 1939r.

Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1957/

Pochowany z żoną Benigną: Kwatera 45-53, rząd 25, grób 21.

Ppor.Józef Kuffel Powstaniec Wielkopolski

Gnieźnianin.

Od kwietnia 1918 do 27.11.1918 w armii niemieckiej.

W Powstaniu od 2.12.1918. Następnie do 20.01. 1923 służył w Wojsku Polskim.

W lutym 1940 wysiedlony do Generalnej Guberni
W Koszalinie od 8 maja 1945r., zachowało się oryginalne zaświadczenie przesiedleńcze wydane w dniu 7 maja 1945r. w Gnieźnie. Przez pierwsze lata pracował w Zarządzie Miejskim w Koszalinie. W następnych latach prowadził restaurację przy ul. Gnieźnieńskiej 3/dziś sklep AUTO-MOTO-SHOP przy ul. Heleny Modrzejewskiej/. Od 1952r. zatrudniony w Ekspozyturze PKS, a po 1955r. do emerytury w Koszalińskim Przedsiębiorstwie „Centrala Nasienna”. Wraz z żoną Heleną byli członkami ZBoWiD oraz Klubu Pioniera Miasta Koszalina. Odznaczenia :Wielkopolski Krzyż Powstańczy /1958r/

Pochowany z żoną Heleną: Kwatera P-14, rząd 2, grób 6 i 7.

Antoni LIS – Powstaniec Wielkopolski
Notka w opracowaniuPochowany:Kwatera R-1, rząd 1a, grób 95
Ppor. Franciszek LIS – Powstaniec Wielkopolski
Notka w opracowaniu. Pochowany:Kwatera P-19, rząd 6, grób 3
Ppor. Ignacy LIS – Powstaniec Wielkopolski

W Powstaniu od 27.12.1918r. w III Kompanii . Walczył pod Zdziechowem, Rynarzewem, Chodzieżą , Kcynią i Nakłem- do zawieszenia. W dniu 30.07.1919r. wyjeżdża na front wschodni z IV Pułku Piechoty. Po wojnie podejmuje naukę w zawodzie kowala. W czasie okupacji wywieziony na roboty do Rzeszy. Po wojnie wraca do Gniezna. W maju 1945r. wyjeżdża do Koszalina i obejmuje gospodarkę w Łęknie – prowadzi też kuźnię.

Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1968/.
Pochowany:Kwatera R-12, rząd 2, grób 36

Szer.Bernard Madajewski – Powstaniec Wielkopolski

W Powstaniu od 27.12.1918r. Zdobywał koszary 45 Pułku Piechoty i koszary Dragonów. Walczył o Zdziechowo, Szubin,Rynarzewo.

W Koszalinie od 1945r. organizował Koło Związku Powstańców Wielkopolskich.

-w opracowaniu-

Pochowany:Kwatera R-12, Rząd 3,grób 3.

Sierż.Władysław Majchrzak – Powstaniec Wielkopolski

Jako młody człowiek podejmuje naukę w zawodzie ekspedienta. W 1917r. powołany do pomocniczej służby i skierowany do pracy w tartaku.
W dniu 10.12.1918r. wstąpił do tajnej organizacji wojskowej Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”- potem Kompania Gostyńska w ramach której walczył w Powstaniu do dnia 17 lutego 1919r. – walczył na odcinku Rawicz – Leszno-Poniec, 18 lutego 1919 przeniesiony do 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich w Biedrusku, z jednostką skierowany na front wschodni pod Lwów – tu ranny 19.04.1919r., leczony w szpitalu w Krotoszynie, po wyleczeniu przydzielony do batalionu zapasowego swojego pułku – pozostał w wojskowej służbie zawodowej do 31 lipca 1937r. – odszedł na emeryturę. W latach 1944 – 45 na robotach przymusowych na terenie Generalnej Guberni , potem w Niemczech. Wraca do Gostynia. W dniu 15.09.1945r. dostaje skierowanie przesiedleńcze do Słupska, podejmuje pracę na PKP w Koszalinie.

Odznaczenia: Medal za Wojnę 1919-1920, Medal 10-lecia i 20-lecia Polski, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945r. , Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1957r./ Odznaka Grunwaldzka, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Pochowany z żoną Władysławą:Kwatera P-3, rząd 5, grób 12.

Ks. Kpt.Józef Malczewski – Powstaniec Wielkopolski
Jako młody człowiek brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W dniu 12.03.1927r. otrzymał święcenia kapłańskie. od 15.04.1927 kapelan w Drobninie, od 23.07.1927 wikariusz w Michorzewie, potem w Zaniemyślu, od 1.10.1930 w Czaczu, potem w Kórniku, i Jankowie Zaleśnym, od 1.07.1933 proboszcz w Kleszczewie, od 1.07.1935 przeniesiony w stan spoczynku,następnie rezydent w Środzie Wielkopolskiej. W dniu 27.03.1940r. aresztowany i więziony w Puszczykówku, od 3.07.1940r. więziony w Gruszkach, od 16.08.1940r. więzień obozu w Buchenwaldzie, od 8.12. 1940 więzień nr 21913 obozu koncentracyjnego w Dachau, uwolniony w dniu 29.04.1945r. przez Amerykanów, Od 15.12.1945 wikariusz w Owińskach, od 15.06.1946 proboszcz w Jaszkowie, następnie administrator w kilku parafiach, Z dniem 1.07.1950 przeniesiony w stan spoczynku, Jako emeryt zgłosił się do Ordynariatu Gorzowskiego i otrzymał placówkę w Sławoborzu, Ostatecznie na emeryturę odszedł 1.04.1957r. W Dachau zaprzyjaźnił się z ks. Ignacym Jeżem. Na emeryturze przebywał w Sławoborzu, Z dyspozycji Ks.Biskupa I.Jeża pochowany na cmentarzu w Koszalinie.Ksiądz Biskup I.Jeż poświadczył iż ww. brał udział w Powstaniu Wielkopolskim.Odznaczenia: Krzyż Kawalerski OOP/1975/.Pochowany: Kwatera P-19, rząd 12, grób 3.
Szer.Jan Maliszewski – Powstaniec Wielkopolski

Urodził się w Dębowie k. Gniezna.

W 1914r. wcielony do armii kajzerowskiej,zdezerterował do Powstania Wielkopolskiego, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej,  za zasługi wojenne otrzymał gospodarstwo rolne w Rybakach koło Szymbarka. W dniu 10 maja 1945r. osiedlił się w Koszalinie

Pochowany z żoną Zofią : Kwatera 45-53, rząd 24, grób 1.

Ppor. Józef Mansfeld – Powstaniec Wielkopolski

Urodził się w Puszczykówku pod Poznaniem, doświadczył twardego losu dziecka pod pruskim zaborem, wyniósł z domu głęboki patriotyzm i umiłowanie języka polskiego. W czerwcu 1918r. wcielony zostaje do armii niemieckiej. Z frontu zachodniego skierowany zostaje do Głogowa – tu docierają do niego informację o nastrojach i przygotowywaniu powstania – jedzie do domu. Do Powstania zaciągnął się jako osiemnastoletni ochotnik w dniu 27.12.1918r. – służył w 3 Kompanii, 17 Dywizji, 10 Pułku Strzelców Wielkopolskich, przeszedł szlak bojowy biorąc udział w walkach o Lebiedziewo, Szubin i Rynarzewo – tu uznano Go nawet za zabitego-wyszedł z kostnicy, Po kuracji trafił do Armii Józefa Hallera i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W latach 1929 do 1945 pracował w charakterze robotnika, a potem murarza. Po II wojnie wyjechał na Dolny Śląsk, pracował w budownictwie – był świetnym mistrzem budowlanym – tytanem pracy. Kierował wieloma budowami. W Koszalinie zamieszkał w 1979r. – nomen omen przy ulicy Powstańców Wielkopolskich – tu odnalazł swoją „Drugą Ojczyznę”. Często chodził w swoim mundurze na spotkania z młodzieżą. Zajmował się prowadzeniem ogrodu.

Odznaczenia: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Wielkopolski Krzyż Powstańczy, Dolnośląska Odznaka Rzemiosła.
Pochowany w mundurze powstańca z żoną Heleną : Kwatera P-7, rząd 1, grób 11.

Ppor. Stefan Marszał – Powstaniec Wielkopolski

W Powstaniu od 27.12.1918r. w Poznaniu, walczył o lotnisko Ławica, Potem pod Szubinem, Rynarzewem, Kcynią. Następnie od 17.01.1919r. wojsku – służy jednostce artylerii na Sołaczu. Po Powstaniu pracuje w fabryce przetwórstwa spożywczego w Poznaniu. Uczestnik Wojny Obronnej  od 1. do 28.09.1939r.

W Koszalinie od 1945r. podejmuje pracę w Miejskim Handlu Detalicznym Artykułami Przemysłowymi.

Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1973/, Odznaka Grunwaldzka/1958/.
Pochowany z żoną : Kwatera G-5, rząd 12, grób 35 jako ostatni z koszalińskich powstańców.

 

Szer.Władysław Mężyński – Powstaniec Wielkopolski

Uczeń ślusarski. W latach 1907-1909 w wojsku niemieckim. Po wybuchu I Wojny wcielony do 49 Pułku Piechoty w Gnieźnie – walczył na froncie rosyjskim i francuskim.
Walczył w Powstaniu Wielkopolskim w Kompanii Kłeckiej pow. Jarocin – w grudniu 1918r. pod Łopiennem i w styczniu 1919r. pod Wysoką. W 1940r. wywieziony do Generalnej Guberni. Koszalinie od czerwca 1945r. Pracował w Miejskich Wodociągach i Kanalizacji jako ślusarz.

Odznaczenia: Odznaka Pamiątkowa Wojsk Wielkopolskich.

Pochowany z żoną Jadwigą: Kwatera R-13, rząd 6 ,grób 2 .

Ppor.Franciszek Nowak – Powstaniec Wielkopolski

W okresie od 1.01.1916r. do 29.12.1918r. jest członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej.

W 1916r. wcielony zostaje do wojska niemieckiego i wysłany na front francuski. Po zakończeniu walk na tym froncie wraca do rodzinnego Witkowa k.Gniezna.

W dniu 28.12.1918 walczy w Powstaniu  w Kompanii Witkowskiej. Walczy o Trzemeszno,Mogilno, Kruszwicę i Inowrocław. Po zakończeniu walk trafia ochotniczo do 1.Pułku Strzelców Wlkp. w Biedrusku. Z jednostką tą udaje się na odsiecz Lwowa. Po wojnie trafia do szkoły podoficerskiej w Poznaniu. W Kampanii Wrześniowej organizuje oddziały strzegące ludności cywilnej w Słońsku. Wstępuje następnie do Armii Krajowej ps. „Pogoń” w Jędrzejowie i walczy tu do końca II Wojny. W 1945r. trafia na Ziemie Zachodnie.

Odznaczenia: Krzyż Niepodległości/1933/,Wielkopolski  Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1967/.

Pochowany: Kwatera

Szer.Kazimierz Nowakowski – Powstaniec Wielkopolski
W czasie powstania walczył w Poznaniu, zdobył z oddziałem pocztę niemiecką, zdobywał cytadelę i arsenał, był kierowcą i sanitariuszem, zdobywał Mogilno i Inowrocław. Po powstaniu został dziennikarzem i podróżnikiem, ukończył studia prawnicze, uzyskał patent mistrza fotografii .W Koszalinie od 10 maja 1945r., pracował w sądzie, ale wybrał jednak zawód fotografa ,pierwszy koszaliński fotograf, objął studio przy ul. Bolesława Chrobrego/dziś Pasaż Merkury/, Pochowany z żoną Anielą Kwatera R-8, Rząd 2, grób 4.
Ppor.Walenty Perek – Powstaniec Wielkopolski

Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1915r. podjął pracę w tartaku w Czerniejewie k.Gniezna. Z chwilą wybuchu powstania zgłosił się do Powstania w dniu 2 stycznia 1919r.  W dniu 6 stycznia wyjechał z oddziałem do Kcyni. Potem zdobywał Szubin, Paterek – walczył do 15.02.1919r. Potem kontynuował służbę w IV Kompani 4.Pułku Piechoty/potem 55. Pułk Piechoty/ – z nim walczył na froncie wschodnim. W roku 1921 wrócił do Poznania. W kwietniu 1922 wcielony do 78.Pułku Piechoty w Baranowiczach – dosłużył się stopnia st.sierżanta. W 1939r. w obronie Warszawy. Po krótkim pobycie w niewoli wraca do Czerniejewa do swojego tartaku. Po II Wojnie pracował w Zarządzie Gminy. W dniu 4 maja 1945r. wyjeżdża do Koszalina i zostaje wójtem. Awansował do pracy w Urzędzie Wojewódzkim – tu do emerytury w 1968r.

Odznaczenia: Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, Medal 10-lecia PRL, Wielkopolski Krzyż Powstańczy, Krzyż Kawalerski OOP/1969/.

Pochowany z żoną Marią: Kwatera G-2, rząd -13, grób 16.

Mjr Konstanty i Por.Czesława Pietruszyńscy – Powstańcy Wielkopolscy
Czesława Felicja w Powstaniu w służbie kobiet w Miejskiej Górce ,w Koszalinie od maja 1945r. nauczycielka muzyki/pianino/ w Młodzieżowym Domu Kultury, organizatorka Ligi Kobiet, PCK, Klubu Pioniera.Konstanty – oficer artylerii w armii niemieckiej, w czasie Powstania od stycznia do 18.02.1919r. dowódca na odcinku Miejska Górka- tu wykorzystuje wiedzę artyleryjską, Przeniesiony zostaje do Komendy Głównej Powstania – tworzy oddziały artylerii. Potem w zawodowej służbie wojskowej- awans do stopnia majora – do 1933r.Od maja 1945 w Koszalinie – Naczelnik Państwowego Urzędu Repatriacyjnego, potem w dyrekcji PKS.Odznaczeni:oboje- Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym/1958/, Czesława – Krzyż Kawalerski OOP/1970/, Srebrny Krzyż Zasługi/1966/, Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju woj. koszalińskiego/1969/.Konstanty –Krzyż Niepodległości/1932/, Złoty Krzyż Zasługi/1938/,Krzyż Walecznych- dwukrotnie/1920/, Medal za udział w Wojnie 1918/1920, Medal Zwycięstwa i Wolności, Odznaka Grunwaldzka,Pochowani: Kwatera R-5, rząd 3, grób 12.
Ppor. Karol Reformat – Powstaniec Wielkopolski

W Powstaniu od 28.12.1918r. w  3.Kompanii Powstańczej w Gnieźnie. Walki pod Zdziechowem, Gnieznem, Kcynią, Szubinem,Paterkiem, Samoklęsem. Po Powstaniu wyjechał do pracy na Śląsk. Od 1935 praca w Urzędzie Powiatowym. Walczył w kampanii wrześniowej. W dniu 28 września dostaje się do niewoli – najpierw w obozach pracy w Generalnej Guberni, a potem na terenie Rzeszy. W październiku 1941 wraca do domu. Po wyzwoleniu podejmuje pracę w budownictwie. W dniu 4.10.1945r. wyjeżdża na Pomorze – w Koszalinie podejmuje pracę w handlu. Od 20.02.1950r. pracuję w Spółdzielni Mechaników Samochodowych.

Odznaczenia: Medal Zwycięstwa i Wolności/1957/, Odznaka Grunwaldzka/1958/, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1957/, Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju woj.Koszalińskiego/1969/, Krzyż Kawalerski OOP/1968/.

Pochowany: Kwatera R-12, Rząd 1, grób 24.

Ppor. Jan Rybicki – Powstaniec Wielkopolski

-w opracowaniu-

Pochowany:Kwatera : R-10, rząd 8, grób 2

Ppor.Julian Rzyski – Powstaniec Wielkopolski

W okresie od 1914r do 1918 w wojsku niemieckim- w marynarce,  Od dnia 28.12.1918r. w Powstaniu – walczył w Gnieźnie i pod Zdziechowem, Potem od 2.03.1919 do 1921 służba wojskowa w VII Zapasowej Autokolumnie Ciężarowej w Poznaniu. Zmobilizowany w dniu 1.09.1939 do Kompanii Obrony Obiektów Państwowych w Pniewach. Walczył jako plutonowy pod Iłowem i Sochaczewem.Od 1939 do 1943 w obozie jenieckim Stalag 3 koło Buchenwaldu.

W Koszalinie od 9 maja 1945r. – pierwszy koszaliński fryzjer.

Odznaczenia: Medal Zwycięstwa i Wolności/1954/, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Odznaka Grunwaldzka/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1972/.
Pochowany z żoną Heleną: Kwatera R-14, rząd 10, grób 9.

Ppor. Kazimierz Słomowicz – Powstaniec Wielkopolski –

– w opracowaniu-

Pochowany z żoną: Kwatera R-10, rząd 12, grób 26.

Szer. Józef Springer – Powstaniec Wielkopolski

– w opracowaniu –

Pochowany : Kwatera G-2, rząd 1, grób 13

 

Ppor. Władysław Strzelczyk – Powstaniec Wielkopolski

W opracowaniu

Pochowany: Kwatera R-24, rząd 11 ,grób 38.

Ppor.Leon Szulc – Powstaniec Wielkopolski

W okresie od 15.07.1918 do 20.12.1918 -służba w wojsku niemieckim. W dniu 26.12.1918r. uczestniczył w manifestacji w związku z przybyciem do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego. Po wybuchu Powstania uczestniczył w walkach ulicznych w mieście i zdobywaniu koszar saperów na Wildzie – patrolował też tę dzielnicę.W dniu 30.12.1918r. zaszeregowany został do jednostki w Forcie Grollmana. Nocą  tegoż dnia wszedł w skład konwoju transportującego broń do Warszawy. W tym pociągu znajdowała się też grupa polityków m.in. Wojciech Korfanty. Po powrocie do Poznania powrócił do Kompanii w Forcie Grollmana. Kompania wyjechała pociągiem do Gniezna. Zdobywał Domasławsko, Żnin, Łabiszyn, Rynarzewo, Szubin. Po zawieszeniu broni kontynuował służbę na szkole podoficerów piechoty w Biedrusku. Pozostał w kadrze tej szkoły. Pełnił służbę wojskową do marca 1921r. Został bezrobotnym. Skierowano go na kurs służby więziennej więziennictwa wojskowego w Brześciu nad Bugiem i tu pracował do wybuchu II Wojny. W czasie wojny pracował  w swojej wsi. Do Koszalina przybył w czerwcu 1945r. i podjął pracę intendenta w Szpitalu Miejskim. Później – od 1955r. pracował w Polskim Czerwonym Krzyżu – do emerytury.

Odznaczenia: Odznaka Honorowa PCK/1961/, Pamiątkowa Odznaka 50-lecia PCK, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1962/, Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju woj.Koszalińskiego”/1969/, Krzyż Kawalerski OOP/1972/.

Pochowany: Kwatera R-12, rząd 2, grób 3

Ppor. Albin Wąchalski Powstaniec Wielkopolski

W końcu 1918r. przez teren wsi przebiegała linia demarkacyjna – Albin był w tym czasie zwiadowcą . W dniu 10 stycznia 1919r. wstąpił do wojska  do 1. Kwileckiej Kompanii Powstańczej i służył do końca Powstania. Zdobywał m.in.  Kamionną, Kolno,Gralewo –  i dalej służył do 1923r. w Wojsku Polskim w 7 Dywizji Artylerii Konnej  w Poznaniu.

Po II Wojnie osiadł w Złotowie prowadząc zakład wytwórczy wód gazowych , potem w Koszalinie,

Odznaczenia: Krzyż Walecznych II stopnia/1920/, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1973/

Pochowany: Kwatera G-2,rząd 1a, grób 24.

Ppor.Stanisław Werner – Powstaniec Wielkopolski

W okresie od 16.11.1916r. do 20.12.1918r. w wojsku niemieckim.

W Powstaniu walczył od dnia 27.12.1918r.w Kompanii Opalenickiej- zdobywał Nową Wieś, Kopanicę, Zbąszyń – tu trafił do niewoli niemieckiej. Po powrocie do domu z dniem 14.08.1919 wstąpił do Wojska Polskiego – do służby zawodowej w 9. Pułku Artylerii Ciężkiej – do dnia 27.09.1939r. Od dnia 27.09.1939 do 18.11.1939r. w niewoli niemieckiej. W czasie okupacji pracował w spółdzielczości we Włodawie. W okresie 1.10.1944 do 28.04.1945 w Wojsku Polskim we Włodawie na stanowisku dowódcy plutonu. W lipcu 1945r. przybył do Koszalina i podjął pracę w urzędzie skarbowym, potem w Narodowym Banku Polskim i w gminnej spółdzielni.

Odznaczenia: Odznaka Grunwaldzka/1962/, Odznaka Honorowa „Za zasługi w rozwoju woj.koszalińskiego/1969/, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1972/.
Pochowany: Kwatera P-19, rzad 9, grób 5.

Nagrobek ufundowany przez Stowarzyszenie „Wiara Lecha” w 2013.

Ppor. Leon Węgrowski – Powstaniec  Wielkopolski i Śląski
W 1918r. był studentem Wydziału Budowy Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej, na wieść o wybuchu Powstania Wielkopolskiego w sześcioosobowej grupie studentów wyjechał do Poznania, walczył w tym mieście, po zwycięstwie wrócił na uczelnię i kontynuował studia, na wieść o wybuchu III Powstania Śląskiego udał się z trzystoma kolegami do Katowic i tu podjął walkę m.in. brał udział w walkach o Górę ŚW. Anny, Gierałtowice, Knurów. po zwycięstwie wrócił na studia. Podjął pracę w swoim zawodzie m.in. kierował budowami dróg na Kaszubach, potem Anin- Miłosna, budował most na Wiśle w Toruniu, most kolejowy przez Sołę. W czasie II wojny walczył w Armii Krajowej. Po wojnie w 1945r. zamieszkał w Złotowie i kierował Zarządem Dróg i Mostów. W 1953r. zamieszkał w Koszalinie i kontynuował pracę w swoim zawodzie – w Zarządzie Dróg Krajowych – był tu projektantem, a potem Wicedyrektorem.Odznaczenia:Śląski Krzyż Powstańczy/1972/,Krzyż Kawalerski  OOP/1966/, Medal 30-lecia Polski/1974/, Odznaka Honorowa ” Za zasługi w rozwoju woj.koszalińskiego/1966/, Odznaki Honorowe NOT.Pochowany z żoną Wandą – Kwatera G-4, rząd 10, grób 1-2.
Szer. Władysław Wiśniewski – Powstaniec Wielkopolski
Powstaniec Wielkopolski w Gnieźnie, Odznaczenia: Medal Zwycięstwa i Wolności /1945/, Odznaka Grunwaldzka/1958/, Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Pochowany z żoną Anną:Kwatera R-4, rząd 1, grób 27.
Ppor. Czesław Wojciechowski – Powstaniec Wielkopolski
Żołnierz Powstania Wielko-polskiego w Poznaniu – od 27.12.1918r. – zdobywał koszary 49 pułku piechoty i 12 pułku dragonów,Potem walki o Rynarzewo i Szubin, Po Powstaniu wyjechał do Gniezna i pracował jako malarz, pracował także w Sanoku . W 1926r. osiedlił się w Środzie Wlkp. – podjął pracę na kolei, W latach 1937-1939 renowuje kościół w Lesku, przed wybuchem wojny osiedla się w okolicach Poznania, w czasie II Wojny podejmuje się różnych prac, Wiosną 1946r. udał się do Gubina, wiosną 1948r. zamieszkał w Szczecinie, W październiku 1950r. przenosi się do Koszalina , pracuje jako majster w budownictwie, W 1956r. otwiera własny zakład malarski, Po załamaniu się stanu zdrowia przechodzi na rentę, Pracuje społecznie.Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/, Krzyż Kawalerski OOP/1968/.Pochowany w mundurze powstańca: Kwatera R-1, rząd 1 , grób 77.Więcej: Czapka powstańcza w posiadaniu rodziny. 
Ppor.Wojciech Zander – Powstaniec Wielkopolski

Od grudnia 1918r. w Powstaniu w Gnieźnie w 4 Kompanii Polowej. Po Powstaniu pozostał w Wojsku Polskim – w latach 1920-1922 walczył na Froncie Litewsko – Białoruskim. Po zwolnieniu z wojska pracował w cegielniach, a od 1926r. kierował cegielniami – do wybuchu wojny. Walczył w Kampanii Wrześniowej –  w rejonie Świecia trafił do niewoli niemieckiej. Na pracach przymusowych na Śląsku do 1944r. W 1945r. w Koszalinie – prowadził własne gospodarstwo rolne.

Odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi/1937/,Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/,Krzyż Kawalerski OOP/1976/
Pochowany z żoną Heleną: Kwatera R-16, rząd 11, grób 6.

Ppor.Helena Żurawska – Powstaniec Wielkopolski

Od 2 listopada 1918r. w konspiracji. Jej mąż był także Powstańcem/spoczywa w Gdańsku/. Była w tym czasie telefonistką i telegrafistką na Poczcie Głównej w Poznaniu i zbierała informacje na użytek Powstania. Posiadała stałą przepustkę która umożliwiała jej całodobowy ruch po mieście i przekazywanie meldunków powstańczych.  W Powstaniu do końca działań .

Odznaczenia: Wielkopolski Krzyż Powstańczy/1958/,
Pochowana razem z zięciem Tadeuszem Niemakowskim: Kwatera P-17, rząd 11, grób 16.