Kompleks Wzgórz Chełmskich rozciąga się od Skwierzynki do Maszkowa/ponad 9 km/. Najwyższe wzniesienia znajdują się w części północnej – jest to GOLM czyli Gołogóra czyli Chełm, a od tego – Góra Chełmska/z najwyższym wzniesieniem Krzyżanka/137 m n.p.m./. Wzgórza te w pobliżu Koszalina stały się od VII wieku naszej ery terenem niezwykle ciekawym dla przybyłych w tym czasie Słowian – „Gdy słońce było bogiem”. Wybudowali oni na szczycie świątynię „Kącinę” – była ona miejscem modłów i obrzędów znanym na całym Pomorzu. Po misji (XII wiek) na Pomorzu Biskupa Ottona z Bambergu w miejscach kącin budowano kaplice i kościoły. Góra stała się celem pielgrzymek obrządku rzymskokatolickiego. Przybywały tu pielgrzymki z całej Europy. Po przyjęciu przez Pomorzan religii protestanckiej kult tego miejsca upadł. Koszalinianie nie zapomnieli jednak o Górze, którą nazwali Gollenberg/Gołogóra/. W trakcie rządów w mieście najlepszego niemieckiego burmistrza Ernsta Augusta Brauna(1816-1859) porządkowano i gospodarkę leśną m.in. wytyczono alejki, trasy, drogi. W 1844r. wybudowano na płaskim terenie ośrodek sportów – „Gollensportplatz”. W czerwcu 1844r. na tym terenie zorganizowano pierwszą imprezę Bergfeste. Powstały w Koszalinie liczne kluby i towarzystwa sportowe. Na tym terenie odbywały się mecze piłki nożnej, ręcznej, pokazy gimnastyczne, pokazy atletyczne, sporty zimowe itp. W latach 1908 do 1914 „wysypały” w Köslinie liczne kluby sportowe. Szczególnie modne były pokazy gimnastyczne i dlatego na tym stadionie posadzono dąb „Jahn Eiche” na cześć twórcy gimnastyki niemieckiej Friedricha Ludwiga Jahna( dąb ten ma się bardzo dobrze – wielki, rozłożysty).
W 1888r. wybudowano wieżę widokową, a obok niej obiekty gastronomiczne.
Przed I wojną zbudowano na zboczach trasy narciarskie, tory saneczkowe i bobslejowy( najdłuższy 1000-metrowy, istnieje do dziś)- prowadzi on od podnóża wieży w kierunku północnym prawie do drogi( drogę Koszalin- Darłowo wybudowano na początku XX wieku).
W okresie niemieckim Kompleks Gollenberg tętnił życiem i zimą, i latem. Na Portalu Historii Koszalina znajduje się kolorowa, niemiecka mapa tego terenu /jakżeż aktualna/ – zapraszam” Galeria 4″.
W 1965 r. za rządów w mieście Tadeusza Ozgi wybudowano na stoku Amfiteatr – występowało tu m.in. Mazowsze i Śląsk.
W naszym Koszalinie dawny Gollensportpltz przejęło Koło Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „TUR” przy Zakładach Mięsnych. To był niestety ostatni piękny akord tej leśnej symfonii.
Ślizgałem się na nartach i sankach w latach 70. – kiedy to zimy były śnieżne. Oj tłoczno było i na torze, i na stokach.
Na malowniczych stokach wytyczone są piękne trasy piesze, nordic walkingu, rowerowe, nie brakuje tu czterokołowców różnej maści. Tylko żal, że zimy skąpią śniegu.
W lecie „Honory Domu” na stadionie leśnym pełnią Nasi Rycerze – dostąpiłem zaszczytu szycia z ich łuków.
W dniu 1 czerwca 1991r. pielgrzymował na tę Górę interdyscyplinarny Sportowiec i Turysta – Jan Paweł II – nasz Papież. Od tego dnia nowo poświęcona Kaplica jest znów celem i miejscem pielgrzymek.
Józef Maciej Sprutta